Column sociaal juridische dienstverlening september

Gezagsvacuüm 

Door Ishara Esajas, sociaal juridische dienstverlening, SMWO

Meneer is een alleenstaande oudere man en opa van een kleindochter. Als zijn dochter plots komt te overlijden, ontstaat er een ingewikkelde situatie. Hij neemt contact op met SMWO voor ondersteuning bij de regelzaken.

Mijn collega gaat bij meneer langs om te kijken wat ze voor hem kan betekenen. Zijn kleindochter is nog minderjarig en is inmiddels bij hem komen wonen. Het probleem wat is ontstaan, is dat meneer geen (juridische) beslissingen voor zijn kleindochter mag nemen. Er is door deze omstandigheid een ‘gezagsvacuüm’ ontstaan nu haar moeder is overleden en de vader niet in beeld is. Dit betekent dat er nu niemand het gezag over haar heeft.

Kleindochter is erfgenaam, maar moeder laat schulden na. Het is in zo een geval van belang om de erfenis te verwerpen. Doet kleindochter dit niet, dan zal zij voor deze schulden moeten opdraaien. Een minderjarige mag de erfenis echter niet zelf verwerpen: dit moet degene met gezag doen. Het veroorzaakt een ingewikkelde situatie want er is niemand die bevoegd is om deze beslissing voor haar te nemen.

Het duurt ook even voor de situatie is rechtgetrokken want er gaat nogal wat juridische rompslomp aan vooraf. Voor de aanvraag volgt er eerst een onderzoek door de Raad van de Kinderbescherming. Daarna beslist de rechtbank op basis daarvan wie het gezag over de kleindochter gaat uitoefenen.

Het is begrijpelijk dat het van belang is om te onderzoeken of de potentieel nieuwe gezaghouder wel in staat is om deze taak op zich te nemen. Minder fijn is dat het allemaal even duurt en mijn collega niet anders kan dan afwachten voor de afwikkeling van de nalatenschap.

Dit is niet het enige wat geregeld moet worden. Meneer blijkt zelf niet te kunnen lezen en schrijven. Een vrijwilliger heeft tot nu toe regelmatig geholpen met de binnenkomende post. De vrijwilliger is zelf inmiddels ook op leeftijd. Mijn collega heeft een vertrouwensband weten op te bouwen met meneer. In deze situatie wil hij dan ook liever dat mijn collega hem voortaan verder helpt. Natuurlijk doet zij dit, maar wat een hoop komt er op deze man af op zijn oude dag. Pas als alles goed en wel is geregeld, kan hij gaan rouwen om het verlies van zijn dochter waar eerder, met al het geregel en spanning, geen ruimte voor was.

Opa doet enorm zijn best in de zorg voor zijn kleindochter en heeft zijn handen er vol aan. Mijn collega houdt een oogje in het zeil en gaat zo nu en dan langs. Dat iemand in zo een kwetsbare positie zich zo goed staande weet te houden in deze ingewikkelde (juridische) maatschappij, daar hebben wij beiden veel bewondering voor.

Wil je weten of wij jou kunnen helpen bij een juridisch of financieel probleem? Dan doe je er goed aan om contact op te nemen met een sociaal juridisch dienstverlener. Dit kan door te bellen met het Informatiepunt van SMWO via telefoonnummer 0113 -277 111.